 |
|
Οι Γιάννης Αλεξάνδρου (Διαμαντής)
και Χαρίλαος Φλωράκης (Γιώτης),
διοικητές της 1ης και 2ης μεραρχίας του ΔΣΕ αντίστοιχα
|
Η μάχη της Αμφιλοχίας
Πριν προχωρήσουμε,
όμως, ας πούμε λίγα λόγια για τη μάχη της Αμφιλοχίας, μια απ' τις
σημαντικότερες μάχες του ΔΣΕ Ρούμελης, ώστε ο αναγνώστης να αντιληφθεί
καλύτερα τα όσα εξιστορούνται. Στη διάρκεια των μεγάλων επιχειρήσεων στο
Γράμμο, το καλοκαίρι του 1948, και ενώ το σχέδιο «Κορωνίς» βρισκόταν σε
πλήρη εξέλιξη, το Γενικό Αρχηγείο του ΔΣΕ έδωσε εντολή στη II Μεραρχία
της Ρούμελης, να προχωρήσει σε έναν «αντιπερισπασμό». Να καταλάβει την
Αμφιλοχία, ώστε, ενεργώντας στα νώτα των κυβερνητικών δυνάμεων, να
αποσπάσει κάποιες από τις δυνάμεις τους, από το κύριο μέτωπο.
Να πώς περιγράφεται στο βιβλίο «Ο ΔΣΕ στη Ρούμελη» αυτή η μάχη (σελ. 147-149):
«Τα
μεσάνυχτα της 30.6.48 τα ορισμένα τμήματά μας έφτασαν στ' ακραία σπίτια
της Αμφιλοχίας χωρίς να συναντήσουν καμιά αντίσταση. Ο σταθμός
διοίκησης της Μεραρχίας βρίσκεται στα Σαρδίνινα, πολύ κοντά στην
επιχείρηση. Τη χαραυγή της 1ης Ιούλη 1948 η μάχη γενικεύεται και ο
αγώνας παίρνει φοβερές διαστάσεις. Την πόλη υπερασπιζόταν δύναμη ως δύο
ταγμάτων πεζικού που είναι οχυρωμένα σε σημεία ετοιμασμένα, αλλά και
μέσα σε σπίτια. Από τις πρώτες ώρες παίρνουν μέρος στη μάχη με
κανονιοβολισμό 2 ή 3 μικρά πολεμικά που βρίσκονταν στο λιμάνι».
Η
μάχη ήταν σκληρή καθ' όλη τη διάρκειά της. Το ίδιο βράδυ, τα τμήματα
του ΔΣΕ κατάφεραν να απαγκιστρωθούν απ' τις θέσεις τους. Η μάχη χάθηκε,
ωστόσο, ήταν σκληρή και γεμάτη απώλειες. Τουλάχιστον 14 οι
επιβεβαιωμένοι νεκροί του ΔΣΕ. Δύο σοβαρά τραυματίες: Ο ταγματάρχης Κώστας Βραχωρίτης στην κοιλιά, και ο λοχαγός Σπύρος Παφίλης στο χέρι και τη σπονδυλική στήλη. Τους τραυματίες αυτής της μάχης μετέφερε, με τον τρόπο που μόλις μας διηγήθηκε, ο Κ. Τάτσης.
Ανεβαίνουμε τον
Αγραφιώτη, απ' το σημερινό δρόμο, ο οποίος έχει αρχίσει να αναβαθμίζεται
και να ασφαλτοστρώνεται. «Οταν πηγαίνατε στ' Αγραφα, περνούσατε απ'
αυτή τη διαδρομή;», ρωτάμε.
Ο Κ. Τάτσης, μας λέει: «Για τ'
Αγραφα, περνούσαμε από ψηλά, όχι από την κοιλάδα του Αγραφιώτη. Αλλά
όταν είχαμε και τραυματίες περνούσαμε από τον ομαλό δρόμο, γιατί δεν
μπορούσαν τέσσερα άτομα να κουβαλήσουν το φορείο. Και έπρεπε ο δρόμος να
είναι κάπως ευνοϊκός. Και σε εκείνες τις περιπτώσεις που τους
κατεβάζαμε κάτω από το βουνό, που ήταν πολύ στενό το μονοπάτι, εκεί το
έπαιρναν το φορείο δύο, για να το περάσουν από το στενό μέρος. Και μετά
ξανά, έμπαιναν όλοι στη σειρά. Τους τραυματίες τους πήραμε από τη
Σκουλικαριά (σ.σ.: ένα χωριό της Αρτας) και τους φέραμε στα Αγραφα.
Κάναμε περίπου τρία εικοσιτετράωρα».
Στη διαδρομή προς το
χωριό των Αγράφων ο Κ. Τάτσης μας διηγήθηκε πώς, το 1948, πέρασε αυτή τη
διαδρομή με άλλους εθελοντές, χωριανούς και κοντοχωριανούς από τα χωριά
της Αρτας. «Ολοι μας ήμασταν ενταγμένοι προσωρινά για αυτή την αποστολή σε Διμοιρία με διοικητή τον Κώστα Κωσταντέλια», μας λέει. «Η
Διμοιρία, είχε αναλάβει αποστολή να μεταφέρει βαριά τραυματισμένους
μαχητές και αξιωματικούς της 2ης Μεραρχίας που οι περισσότεροι
τραυματίστηκαν στη σκληρή μάχη του ΔΣΕ για την κατάληψη της πόλης
Αμφιλοχίας την 30 Ιούνη - 1 Ιουλίου 1948, αλλά ήταν και κάποιοι που
τραυματίστηκαν από πυρά αεροπορίας στις μάχες που έδωσαν τα τμήματα στο
Αϊ - Λια Ανω Πέτρας και σε άλλα υψώματα».
Και ένα απρόοπτο
«Αλλά είχαμε και απρόοπτα, σε αυτή την πορεία μεταφοράς των τραυματιών», μας λέει καθώς προχωρούμε ο Κ. Τάτσης. «Εδώ, όπως περάσαμε το ποτάμι (σ.σ.: τον Αγραφιώτη), ένας
από τους εθελοντές, μας λιποτάχτησε. Μας λιποτάχτησε και δεν το
περιμέναμε. Παιδί αγωνιστή, ο πατέρας του φυλακή, ξυλοκοπήθηκε με τα
γεγονότα στο χωριό Κλειστό και ο γιος του - ο μεγαλύτερος, γιατί ο
μικρότερος μάς έμεινε - τρύπωσε εδώ μέσα και μας έφυγε. Ο διμοιρίτης
αναστατώθηκε και δικαιολογημένα. Εμείς όλοι είχαμε μια πίκρα -
καταλαβαίνετε πόσο στενοχωρηθήκαμε - και ψάξαμε μήπως είναι εδώ κοντά.
Τίποτα δεν μπορούσαμε να βρούμε και τελικά συνεχίσαμε την πορεία»....
