Την ταινία του Λουκίνο Βισκόντι «Οι καταραμένοι» (πρωτότυπος τίτλος: «Η
πτώση των Θεών», γερμανικός: «Το λυκόφως των Θεών») παρουσιάζει την
Δευτέοα 10 Φεβρουαρίου 2014 η Κινηματογραφική λέσχη ΡΩΓΜΗ. Με τρην
ταινία του αυτή ο Βισκόντι ρίχνει το δικό του φως στον ίσκιο των
ιστορικών γεγονότων για την επικράτηση και την πτώση του Γ΄ Ράϊχ, μέσα
από την εξιστόρηση των προσωπικών συγκρούσεων και...
των σχέσεων των
Εσένμπεκ με το καθεστώς και με τελικό στόχο μια εξουσία απόλυτη, «ή
απόλυτη ή τίποτα».«Η ιδέα μου», λέει ο βισκόντι για την ταινία, «ήταν να δείξω την ιστορία μιας οικογένειας, στους κόλπους της οποίας συμβαίνουν εγκλήματα που ουσιαστικά, μένουν ατιμώρητα. Που και πότε, στη σύγχρονη ιστορία, θα μπορούσε να συμβεί κάτι τέτοιο; Μόνο επί ναζισμού με τις μαζικές σφαγές και τις δολοφονίες που μένουν ακόμα ατιμώρητες. Γι' αυτό τοποθέτησα την ιστορία αυτής της οικογένειας, που έπρεπε να είναι η ιστορία του χάλυβα, στη Γερμανία, στη διάρκεια της ανόδου του ναζισμού.
Σ' όλες μου τις ταινίες υπάρχει ένας νεκρός πατέρας. Ο νεκρός πατέρας συμβολίζει μεν το παρελθόν, αλλά και αποτελεί το σημείο εκκίνησης της ιστορίας. Σε κάθε ιστορία, όμως, τον πραγματεύομαι αλλιώς, λαμβάνοντας υπόψη μου τον διαφορετικό προσωπικό και κοινωνικό περίγυρο.
Η ιδέα της αιμομιξίας γεννήθηκε σιγά-σιγά, κατά τη διάρκεια της συγγραφής του σεναρίου, και υπήρξε καρπός μιας εντελώς ελεύθερης δραματουργικής-αφηγηματικής ανάπτυξης. Είναι το τελευταίο βήμα που κάνει ο Μάρτιν για να κατακτήσει το δικαίωμα να είναι ένας πραγματικός ναζί, δηλαδή να μη διστάζει μπροστά σε τίποτα, μπροστά σε κανένα έγκλημα.
Στην αρχή, ο ναζισμός επιλέγει για πιόνι του, απ' όλα τα μέλη της οικογένειας, τον βίαιο, θορυβώδη, ζωώδη Κονσταντίν, ο οποίος, όμως, αδυνατεί να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων.
Γι' αυτό και, στη συνέχεια, οι ναζί χρησιμοποιούν έναν τεχνικό, τον Φρίντριχ, που αποδεικνύεται εξίσου λάθος επιλογή, όχι μόνο γιατί μερικές φορές δειλιάζει μπροστά στο έγκλημα (διατηρεί κάποιες αναλαμπές συνείδησης), αλλά και γιατί έχει την αξίωση να κρίνει τα πράγματα με τον δικό του τρόπο. Στο τέλος, τελευταία λύση, ο ναζισμός διαλέγει τον Μάρτιν (ένα ασυνείδητο τσογλάνι, έναν έκφυλο, ένα σκουλήκι, που δεν κάνει καμιά διάκριση ανάμεσα στην ξαδέλφη του και σε μιαν άγνωστη), για να τον κάνει όργανό του».
(Απόσπασμα από συνέντευξή του Λουκίνο Βισκόντι στον Stefano Roncoroni (1970), που παρατίθεται στο τεύχος «Luchino Visconti», το οποίο είναι έκδοση του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης το 2001).